اعتیاد چیست؟ چه زمانی مصرف مواد تبدیل به بیماری میگردد؟
اعتیاد یک بیماری مزمن و پیشرونده است که با وجود ایجاد مشکلات چشمگیر در حوزه فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی، فرد توانایی متوقف کردن مصرف را ندارد به صورتی که در طول روز به علت مشغله فکری زیاد در ارتباط با تهیه و مصرف مواد، علاوه بر اینکه زمان زیادی را صرف اینکار میکند سایر امور زندگی بیمار نیز تحت الشعاع مواد قرار میگیرد.
آیا مصرف تفننی مواد هم بیماری محسوب میشود؟
بر اساس تعریف بالا مصرف مواد زمانی بیماری محسوب میگردد که فرد توانایی توقف مصرف مواد را ندارد و عمده وقت، هزینه و توجه اش نیز معطوف به مواد شده است به صورتی که در امور فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی با مشکل جدی مواجه شده است. تحقیقات علمی نشان میدهد که مصرف مواد به علت ایجاد تحمل و محرومیت در بدن امکان مصرف تفننی را از فرد میگیرد و بعد از مدت کوتاهی به مصرف مداوم تبدیل میشود. مثل اینست که به فرد دستور دهید با وجود دیدن لیمو و استشمام بوی لیمو از ترشح بذاق دهانش جلوگیری نماید.
مصرف تفننی مواد ورود بلاشک به بیماری اعتیاد است.
اعتیاد چگونه ادامه پیدا میکند؟
دو مفهوم بسیار مهم در اعتیاد که علاوه بر تداوم بیماری، مانع از توقف مصرف مواد میشوند مفاهیم تحمل و محرومیت است.
تحمل: به میزان مواد یا دارو اشاره دارد که فرد در طول مصرف مداوم آن ماده یا دارو به نشئگی اوایل مصرف نمیرسد و برای اینکه بتواند نشئگی مناسبی را تجربه نمایند یا به حالت عادی برگردد مجبور است دوز بیشتری از آن ماده یا دارو را مصرف کند.
بسیاری از بیماران با این استدلال اضطراب خود را کاهش میدهند که میتوانند مصرف خودشان را در همین اندازه نگه دارند و حتی تعداد دفعات مصرف را هم مدیریت کنند اما وقتی از آنها میپرسیم که چطور شد نتوانستند مدیریت کنند همگی پاسخی مشخص دارند "میخواستیم اما نمیشد"
چرا بیماران بعد از مدتی ماده مصرفی خودرا تغییر میدهند؟
در مصارف طولانی مدت و سنگین مواد یا دارو فرد به میزان دوز بسیار بالایی میرسد که آن ماده توانایی ایجاد نشئگی در بیمار را ندارد در این شرایط معمولا بیماران به سمت مصرف ماده ای قوی تر روی می آورند. بدین صورت که بیمار از تریاک به سمت مصرف هرویین یا شیشه میرود. طبق تحقیقات صورت گرفته در خصوص چرخه مصرف مواد مشخص شده که معمولا مصرف کنندگان چرخه ثابتی در مصرف مواد و تغییر ماده مصرفی دارند بدین شکل که فرد در دوره نوجوانی با سیگار شروع میکند و بعد از مدتی ماده مصرفی خود را به ماده مخدر (مثل تریاک) تغییر میدهد معمولا چندین سال ماده مصرفی غالب مخدر است و بعد از مدتی ماده مصرفی به هرویین یا شیشه تغییر میکند.
البته تعداد قابل توجهی از مصرف کنندگان هم از ابتدا با شیشه یا هرویین شروع میکنند که طبیعتا آسیب های بیشتری را نیز تجربه میکنند.
بعضا مشاهده میشود بیماری که تمایلی به تغییر ماده مصرفی خود ندارد و میزان دوز مصرفی هم جوابگوی حالات وی نیست، اقدام به ترک محدود مواد میکند تا بتواند با مصرف مجدد مواد اثرات قبلی را تجربه کند بنابراین تعداد زیادی از این دست بیماران را در کمپ ها میبینید که دوره درمان بیشتر از سه هفته را نیز ثبت نمیکنند و به محض خروج از کمپ اقدام به مصرف مواد میکند.
بسیاری از بیماران وحشت زیادی از علایم ترک دارند و حاضرند هر اتفاقی را تجربه کنند الا علایم ترک.
محرومیت: به مجموعه علایمی اشاره دارد که فرد بعد از قطع مصرف مواد و رسیدن زمان مصرف، آنها را تجربه میکند و در موادهای مختلف متفاوت است به طور مثال در مواد مخدر (تریاک، هروئین) فرد دردهای عضلانی شدید، آبریزش بینی، اسهال و استفراغ و . را تجربه میکند یا در مواد محرک مثل شیشه فرد حملات اضطراب یا افسردگی شدید را تجربه میکند.این علایم به قدری دردناک هستند که فرد برای مواجه نشدن با انها معمولا توانایی توقف مواد را در خود نمیبیند و ترجیح میدهد که مصرف مواد را ادامه دهد یا درمان را نصفه رها کند.
البته لازم به توضیح میباشد که علایم محرومیت مدت زمان زیادی ادامه پیدا نمی کند و بعد از مدت کوتاهی بدن توانایی تطبیق با شرایط بدون مواد را پیدا میکند. ذهن تنها قسمتی از بدن است که توانایی تطبیق با شرایط بدون مواد را ندارد.که در یادداشت جداگانه ای به آن پرداخته خواهد شد و در بخش درمان هم به روش های مواجه با آن پرداخته خواهد شد.
حسین امیری طلب
رواندرمانگر و عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره
لینک دریافت نوبت مشاوره:
https://pezeshkekhoob.com/doctor/22954-hosein-amiritalab
باورهای غلط درباره شیشه و نحوه وارد کردن بیمار به درمان- حسین امیری طلب
مصرف ,مواد ,ماده ,فرد ,میکند ,مصرفی ,مصرف مواد ,بعد از ,را تجربه ,ماده مصرفی ,مواد را
درباره این سایت